تأثیر روش آموزشی نوروفیدبک بر تقویت توجه پایدار، حافظه فعال، زمان واکنش عصبی، توانایی حل مسئله و عملکرد تحصیلی دانش آموزان دوره ابتدایی

هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر روش آموزشی نوروفیدبک بر تقویت توجه پایدار، حافظه فعال، زمان واکنش عصبی، توانایی حل مسئله و عملکرد تحصیلی دانش آموزان دوره ابتدایی بود. جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان ابتدایی پایه های اول تا ششم نواحی پنج گانه آموزش و پرورش شهر اصفهان بود. به منظور انتخاب نمونه ابتدا دو دبستان (دخترانه و پسرانه) به روش تصادفی انتخاب و سپس از بین دانش آموزان این دو دبستان، تعداد 40 نفر از دانش آموزان به تصادف در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. دانش آموزان گروه آزمایش به مدت 30 جلسه نیم ساعته در طول 10 هفته تحت آموزش با نوروفیدبک قرار گرفته اما دانش آموزان گروه کنترل جز آموزش معمول مدرسه تحت هیچ آموزش دیگری نبودند. گروه آزمایش بدین صورت تحت آموزش بودند که در 15 جلسه اول باند بتا (20-14 هرتز) به عنوان باند افزایشی و (13-1 و 30-21 هرتز) به عنوان باند کاهشی در نقطه ی c3 در نیمکره چپ و در 15 جلسه ی دوم باند بتای پایین (15-12) یا smr در نقطه ی c4 در نیمکره راست به عنوان باند افزایشی مورد تغییر قرار گرفتند. ابزار پژوهش عبارت از آزمون عملکرد پیوسته (هادیانفر و همکاران، 1379)، خرده آزمون حافظه فعال وکسلر چهار (وکسلر، 2003)، آزمون برج لندن (شالیس، 1982) و مقیاس عملکرد تحصیلی (دوپال وهمکاران، 1991) بود. نتایج تحلیل کواریانس حاکی از تأثیر معنی دار آموزش نوروفیدبک بر نمرات توجه پایدار در قسمت اعداد و تصاویر (004/0 >p)، حافظه فعال (003/0>p) و زمان واکنش عصبی در قسمت اعداد و تصاویر (005/0>p) بود اما بین دو گروه از نظر نمرات حل مسئله و زمان طراحی آن تفاوت معنی داری وجود نداشت (05/0 p). تأثیر نوروفیدبک بر ابعاد عملکرد تحصیلی مانند موفقیت تحصیلی، کنترل تکانه و تولید تحصیلی نیز معنادار بود (001/0>p). پژوهش حاضر نشان داد که آموزش نوروفیدبک یعنی خودتنظیمی تدریجی امواج بتا و سرکوب سایر امواج در نواحی تمپوراپاریتال چپ و راست در نقاط (c3 و c4) موجب تغییر مطلوب نمرات دانش آموزان در متغیرهای توجه پایدار، حافظه فعال، زمان واکنش عصبی و خرده مقیاس های عملکرد تحصیلی و کاهش زمان طراحی و زمان اجرای حل مسئله می شود. واژگان کلیدی: نوروفیدبک، حل مسئله، عملکرد تحصیلی، حافظه فعال، توجه پایدار، زمان واکنش عصبی، دانش آموزان